GRZEGORZ BURKOWSKI FOTOGRAFIA PRZYRODNICZA Z                 DOLINY BARYCZY                                                                                                                                           I NIE TYLKO
                      

Głos
Alarmuje krótkim, ostrym "czuk", przy spłoszeniu szybko powtarzanym i przechodzącym w głośny jazgot. Śpiew godowy jest powolny, czysty i głośny. Składa się z melodyjnych fletowych gwizdów podzielonych na wyraźne, zróżnicowane zwrotki "tak tak", "duk duk" i "diks diks" z wplecionymi szorstkimi elementami i gwiżdżącymi strofami. Do śpiewu wplata świergotliwe motywy i naśladownictwa – powtarza dźwięki zasłyszane z okolicy, a nawet dzwonki telefonów komórkowych. Najczęściej śpiewa siedząc na wysokim stanowisku, jak wysokie drzewo, antena telewizyjna lub dach dużego budynku. Usłyszeć można go już pod koniec lutego, czasem nawet w nocy lub późnym wieczorem w oświetlonym miejscu, np. przydrożną lampą, najczęściej jednak wczesnym rankiem. Głosy ostrzegające przed napastnikiem z ziemi różnią się od tych, które alarmują o drapieżnikach powietrznych.
Zachowanie
Przebywa głównie na ziemi, poszukując pożywienia wśród liści lub w ziemi. Najczęściej porusza się skacząc
Środowisko
Wszelkie lasy z bujnym podszytem, parki, ogrody i inne obszary z drzewami lub krzewami. Przystosowany do życia wśród krzewów, zwłaszcza liściastych. Pierwotnie był ptakiem leśnym występującym na różnej wysokości w pobliżu brzegów jezior i rzek, podobnie jak drozd śpiewak, płochliwym i odlatującym na zimę. Widząc człowieka, kosy ostrzegały inne ptaki charakterystycznym krzykiem i szybko skrywały się w niedostępnych, gęstych zaroślach. Część tych "dzikich" populacji nadal żyje w Europie. Od lat 30. XX wieku wykształciła się jednak odmiana ogrodowa (zwana też miejską) – kos stał się ptakiem często spotykanym w centrach dużych miast, gdzie znajduje skwery, parki, ogródki działkowe, dzielnice willowe i ogrody. Powszechnie zamieszkuje też wsie. Osobniki tej odmiany na zimę pozostają w swoich rejonach lęgowych i mają odrębne zachowania od reszty ptaków – przede wszystkim są mniej płochliwe. Przebywanie blisko siedzib ludzkich spowodowane jest zdobywaniem łatwego pokarmu i pędem wędrowania. Im dalej na wschód, tym mniej kosów związanych z człowiekiem, a więcej tych preferujących leśne środowisko.
Pożywienie
To ptak wszystkożerny. Bezkręgowce – robaki, mięczaki, zwłaszcza dżdżownice, ślimaki i owady, które wygrzebuje ze ściółki, opadłych liści lub trawy, czereśnie, truskawki, czerwona porzeczka . Zimą zjada miękkie owoce, w tym jagody różnych drzew i krzewów (jarzębiny, głogu, cisu, jemioły, czarnego bzu itp.). Populacje miejskie są prawie wszystkożerne, w zimie chętnie korzystają z karmników. Pomimo iż chętnie jedzą kawałeczki chleba grubo smarowane smalcem, to nie należy karmić ich pieczywem. Taki pokarm niekorzystnie wpływa na układ pokarmowy ptaka powodując wiele poważnych chorób, w tym kwasicę, biegunkę, niedobory składników pokarmowych przez małe zróżnicowanie odżywcze takiej diety itp. Dieta zwierzęca dominuje wiosną. Żerują wtedy na bezkręgowcach na ziemi lub wydziobują dżdżownice spod niej, jak i spomiędzy liści. Poruszają się krótkimi skokami co chwilę przystając, aby rozejrzeć się lub wypatrzeć zdobycz. 
Lęgi
W ciągu roku wyprowadza kilka lęgów (najczęściej do 3) od końca marca do lipca. Kosy miejskie przystępują do lęgów wcześniej niż leśne, toteż gniazdują zwykle 4 razy w sezonie.
Toki
Godowe piosenki oznaczające terytoria kosów słychać już późną zimą. W tym celu zajmują wysokie miejsca – czubki drzew lub anteny. Wyznaczanie swoich rewirów może mieć brutalny przebieg, a nierzadko dochodzi do prawdziwych walk, w trakcie których ptaki mogą się kaleczyć. Tworzone pary są monogamiczne.
Gniazdo
W lesie zazwyczaj nisko w koronie niewielkiego drzewa, przy pniu lub w rozwidleniu gałęzi, na pnączu, zwykle na 2-3 metrach, choć zdarza się nawet na wysokości 50 cm, ale i w krzakach. W mieście, oprócz drzew w parkach, żywopłotach i ogrodach, również w załomach murów i innych miejscach przypominających półdziuple. Gniazdo budowane jest przez samicę z mchu, suchych liści, korzonków, drobnych gałązek i źdźbeł trawy, wzmocnione mieszaniną próchnicy, gliny i żwiru. Wyściółkę tej konstrukcji, przypominającej czarkę, stanowi miękka i sucha trawa. W mieście kosy wykorzystują też znalezione odpadki: kawałki sznurka, papieru, folii. Rzadko gnieździ się bezpośrednio na ziemi. W miastach gniazda nie są często niczym osłonięte, co jest łatwo zauważalnym łupem dla drapieżników (których jednak nie jest wiele w tych warunkach). Samica składa 3–6 wysmukłych jaj (zwykle 6, w powtarzanych lęgach – 4–5). Barwy jaj zmienne – od zielononiebieskich w czerwonobrązowe, liczne i drobne rdzawe plamki, po brązowe. Jaja wysiadywane są przez okres 12–14 dni przez samicę. Średnio co godzinę przylatuje samiec, pozwalając jej na chwilę odpoczynku i zdobycie pożywienia. Pisklęta, rzekome gniazdowniki, opuszczają gniazdo po 13–14 dniach. Okryte są ciemnoszarym puchem. Przez około 3 tygodnie, do uzyskania samodzielności, są karmione przez samca.